شمار ابهامات و ناشناختههای مرتبط با افکار و عملکرد امیر علیشیر نوایی، سیاستمدار و فرهنگمرد برجسته واپسین دهههای حکومت تیموریان، بهنسبت افزون است. از جمله این موارد میتوان به چنددستگی باورهای مورخان درباب عقاید مذهبی ویاشاره داشت. چنانکه شماری امیرعلیشیر را پیرو مذهب تشیع برشمرده، گروهی وی را از جمله باورداران به مذهب تسنن پنداشته و دستهای نیز او را یک صوفی صافی و یا فردی که در هیچ گروه مذهبی قرار نمیگرفت، شناختهاند. از این روی، نگارنده بهتر آن دید تا نگاهی نقادانه به مدارک موجود و گزارشهای رویدادنگاران آن عهد افکند، شاید یارای آن بیابد چگونگی تفکر امیرعلیشیر را در اینباره دریابد. برآیند بازنگری دادههای در دسترس آن شد که او نه پیرو تشیع، نه پیرو تسنن و نه یک صوفی تمام عیار بود. او تنها فردی دیندار بود که سرشت اندیشهاش به دور از هرگونه عامیگری، آمیختهای از تفکرات تشیع، تسنن و تصوف را همراه داشت.
)