یکی از بحث انگیز ترین موضوعاتی که توسط مفسرین وتحلیل گران مسائل سیاسی و اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است وقوع انقلاب اسلامی سال 1357 در ایران فرایند و نتایج آن می باشد. این پژوهش به علل و چگونگی تسلط اسلام گرایان، با وجود نیروهای با سابقه و مبارز علیه رژیم شاه، با تکیه بر گفتمان آنتونیو گرامشی با رویکرد بررسی شرایط اجتماعی پرداخته است. در این خصوص به چگونگی شکل گرفتن و تغییر هژمونی اجتماعی و سیاسی نیروها، احزاب و رهبران سه جریان عمده سیاسی، اسلامی، چپ و لیبرال در طی انقلاب 57 اشاره شده است.وقوع انقلاب اسلامی که نظریه پردازان از آن به عنوان پدیده ای پیچیده یاد کرده اند نیاز به واکاوی و تفکیک مقوله ها و موتلفه های تاثیر گذار بر آن دارد. بحران مشروعیت رژیم شاهنشاهی در سطح ملی وبین المللی، رهبری کاریزمایی امام خمینی با بهره گیری از شبکه ارتباطات سنتی، فرسودگی جریانها و احزاب سیاسی پرسابقه و عدم ارتباط مناسب آنان با مردم و جنگ مانوری، زمینه را برای نیروهای اسلام گرا فراهم آورد تا به طریقی قیصرمآبانه از فرصت موجود استفاده کرده و به قدرت سیاسی دست یابند.
واژگان کلیدی : انقلاب اسلامی، اسلام گرایی، جامعه مدنی، هژمونی
)